Ketçap Şişesini Birinci Defa Karşıt Tasarlayan Adamın 111 Defa Başarısız Olduğunu Öğrenince “Neymiş Bunun Öyküsü?” Diyeceksiniz
Ketçap şişesinden istediğimiz ölçüde sosu almak için şişeyi sallama, şişeye vurma ve bıçakla kazıma sıkıntılarından bizi (ve kıyafetlerimizi) kurtaran Paul Brown’un öyküsüne bakıyoruz.
Paul Brown, 1991 yılında ketçap şişesinin ağzını ters çevirerek içindeki sosun basitçe akmasını sağlayan bir valf tasarladı. Bu kolay lakin tesirli buluş sayesinde ketçap dizaynları neredeyse baştan aşağı değişti.
Bir vakitler tasarım faciası olarak isimlendirilen şişeler, âdeta Brown sayesinde yine hayat bulmuştu, hakikaten bu mucit nasıl bütün ketçap sanayisini değiştirmeyi başardı?
90’lı yılların başında Paul Brown; ABD, Michigan’da küçük bir dükkânda çalışıyordu.
Bir dizayncı ve imalatçı olarak başlangıçta şampuan şişelerinin sızdırmadan baş aşağı saklanmasını sağlayacak bir valf yapmak için yola çıkmıştı. Bir müşterisine bunu yapabileceğine dair kelam veren Brown, kalıplama presi ve sıvı silikon kullanarak işi yapmaya koyuldu.
Brown, bilgisayar kullanmayı sevmiyordu ve genellikle sezgileriyle çalışıyordu. Tasarımı hayli âlâ planlamıştı lakin modeller tam olarak çalışmıyordu, buna karşın üzerinde günlerce denemeler yapmaya devam etti.
Malzemelerin ve prototiplerin oluşturulması değerliydi ve sonunda cebinde pek de parası kalmamıştı. Yılmayan teşebbüsçü, prototipini finanse etmek için annesi de dahil olmak üzere 11 arkadaşından ve ailesinden binlerce dolar borç almıştı.
Yine de tasarımı tam olarak yanlışsız yapmayı başaramadı.
Valfin, şişe sıkıldığında açılması ve sıkma süreci durduğunda otomatik olarak sızıntı olmadan kapanması gerekiyordu. Birinci büyük potansiyel alıcısı da pazartesi günü gelecekti.
Cuma günü 111 başarısız prototipten sonra kendini epeyce çaresiz hissetmeye başlayan Brown, son deva olarak kalıp ustası Tim Socier’i aradı.
Kendisine son 1 versiyon yapmak için hafta sonu bütün gece çalışıp çalışamayacağını sordu ve bahtına, 112 numaralı prototipi işe yaramıştı!
İşte bu andan itibaren Brown’un yükselişi başlıyordu. Pazartesi sabahı geldiğinde potansiyel alıcısı gerçek bir müşteri hâline gelmişti.
Sonraki birkaç yıl içinde Brown’un patentli valfi, tanınan hâle gelecekti.
Bebek maması üreticisi Gerber, alıştırma bardaklarında kullanmak üzere valfi satın almıştı. Daha sonra NASA da astronotları için uzayda sızdırmayan bardaklar yaratmak üzere satın aldı. Tasarım zati şampuan şişeleri için yapılmıştı ve kozmetik sanayisi de akın akın Brown’u aramaya başlamıştı.
Ancak Brown hem Heinz hem de baş rakibi Hunt’s tarafından teklif aldığında nitekim büyük bir iş başardığını fark etti.
Ketçap müdavimi tüketiciler onlarca yıldır şişelerini buzdolabı raflarında baş aşağı saklıyordu. Bu sistem ülkü değildi zira baş aşağı saklanmak üzere tasarlanmamış bir şişe açıldığında, ketçap su üzere akıp gidiyordu.
Heinz, Paul’ün valf teknolojisini kullanarak şişenin tamamının bir anda dökülmesine gerek kalmadan baş aşağı duracak şekilde tasarlanmış yeni bir ketçap şişesi serisi oluşturmak istedi.
Paul işe koyuldu ve şampuan şişelerinde kullandığı valf teknolojisinin birebirini Heinz ketçabına uyguladı.
Muhtemelen şimdiye kadar varsayım edebileceğiniz üzere, sonuç büyük bir başarıydı. Heinz çalışanları da bu olay karşısında şaşkına dönmüştü.
Şişeyi sallamak ya da bıçakla ketçap çıkarmak yerine artık en az zahmetle harika ölçüde sıkmak mümkün olacaktı. Paul’ün baş aşağı duran şişesindeki ketçap, bir topak hâlinde akmak yerine temiz ve düz bir çizgi hâlinde geliyordu.
“Ready When You Are” (Sen Ne Vakit Hazır Olursan) sloganıyla büyük bir reklam kampanyası başlatıldı. Heinz’ın baş aşağı şişeleri, ülke çapında anında çok satmaya başlamıştı. Bugün süpermarketlerde duran hazır ketçap şişeleri, standart hâle geldi.
Başarısını sürdüren Paul Brown, şirketini Liquid Molding Systems, Inc. şirketine 13 milyon dolara sattı.
Borçlarını kapattı, borç aldığı herkese ziyadesiyle iade etti. Sonra Florida’da âdeta cennetten bir köşe, Arizona’da karavanını park edeceği bir yer satın aldı ve son model bir ahır inşa etti.
Paul Brown, tüm büyük icatların ardındaki ilkeyi uyguladı. Herkesin bildiği bir probleme tahlil getirmeyi, yüzlerce denemeden sonra başarmıştı.
Valfi icat ederek birçok günlük eseri daha pratik hâle getirdi. Doğal ki bunun için 112 deney ve gerilim çekmesi gerekti ama 13 milyon dolarlık mükafatı alınca, eminiz ki tüm bu uğraşlarına değdiğini düşünmüştür.
İlginizi çekebilecek öteki sektörel içeriklerimize buradan ulaşabilirsiniz:
